Geschiedenis
Wat is er in het verleden bekend over BDE's en wie waren de pioniers?
De bondige verklaring van de BDE in vorig hoofdstuk danken wij aan dokter en filosoof RAYMOND MOODY. In 1975 verscheen zijn boek "Life after life" dat vertaald werd met als titel "Leven na dit leven".Raymond Moody kwam ertoe dat boek te schrijven nadat hij verschillende mensen een merkwaardig verhaal hoorde vertellen telkens zij op het randje van de dood verkeerden. De gelijkenis en de overtuigende kracht van hun getuigenis spoorde Moody ertoe aan op zoek te gaan naar méé verhalen. Toen hij het boek schreef beschikte hij over 150 getuigenissen. Hij gaf die getuigenissen een naam: "Near-death experience" dat vertaald werd naar "Bijna-doodervaring". Mensen geven alles en iedereen een naam ter herkenning. Maar dikwijls bestaat iets al veel langer. Dit geldt ook voor deze ervaring. Sedert mensen soms op het randje van de dood balanceerden hebben dergelijke ervaringen plaatsgevonden. En als we de mensengeschiedenis overlopen met aandacht voor deze ervaring, dan komen wij dit fenomeen steeds weer tegen.
Zo vond Moody duidelijke aanwijzingen in het Tibetaanse dodenboek. Ook vermeldt hij het verhaal van de soldaat "Er" dat de Griekse filosoof Plato in zijn geschriften heeft achtergelaten. Apostel Paulus zijn leven werd beheerst door een BDE. En tenslotte vermeldt hij de Zweed Emanuel Swedenborg die leefde van 1688 tot 1772.
Raymond Moody draagt zijn boek op aan Georges Ritchie omdat zijn belevenis een onuitwisbare indruk op hem nagelaten heeft. Georges Ritchie heeft zijn verhaal neergeschreven in het boek: "Een glimp van de hemel". Als concreet voorbeeld vindt U in het volgende hoofdstuk een samenvatting en bespreking van zijn wel zeer uitgebreide ervaring.
Er kwam dadelijk VEEL REACTIE op Moody's boek. Op de eerste plaats van duizenden mensen die eindelijk hun belevenis bevestigd zagen. Vanuit de wetenschappelijke wereld waren de reacties verdeeld. Velen gaan ervan uit dat het fenomeen een gevolg is van medische behandeling of een psychische aandoening is. Zij nemen echter de moeite niet om het fenomeen nader te bestuderen. Anderzijds waren er onderzoekers die wel wilden nagaan wat dit nu eigenlijk inhield. Zij namen contact op met mensen die een BDE beleefd hadden of begonnen patiënten te observeren in funktie van deze ervaring. Zij werden getroffen door de ernst van de belevenis en sommigen publiceerden hun bevindingen. Hierna volgt een kort maar zeer onvolledig overzicht van de belangrijkste werken uit de eerste jaren.
De psycholoog KENNETH RING stelt een onderzoek in naar bijna-doodervaringen in diverse ziekenhuizen in Noord-Amerika. De resultaten van dat onderzoek staan beschreven in zijn boek "Ontwaken uit de dood". Hij bevestigt de resultaten van Moody en hij stelt ook vast dat de BDE los staat van geloof, ras of leeftijd.
De cardioloog MICHAEL SABOM stond zeer sceptisch tegenover de bevindingen van Moody. Volgens hem zijn deze ervaringen het gevolg van verbeeldingen of hallucinaties, veroorzaakt door een bepaalde medicatie. Om dat te bewijzen gaat hij op verkenning bij zijn patiënten. Maar tot zijn verrassing beamen zij de bevindingen van Moody. Hij besluit dan een eigen grondig onderzoek uit te voeren. De resultaten beschrijft hij in zijn boek: 'Herinneringen aan de dood, ervaringen van mensen tijdens hun klinische dood'.
De kinderarts MELVIN MORSE start en uitgebreid onderzoek naar BDE's bij kinderen. Hij stelt vast dat er geen wezenlijk verschil is tussen de ervaring van kinderen en deze van volwassenen. Na tien jaar neemt hij terug contact op met deze kinderen en vergelijkt de evolutie van hun persoonlijkheid. Zijn bevindingen staan beschreven in het boek: 'Nader tot het licht' en 'Veranderd door het licht'.
PHYLLIS ATWATER beleefde op één jaar tijd twee BDE's in dramatische omstandigheden. Zij aanziet het als haar levensopdracht deze ervaringen beter te leren begrijpen en hen kenbaar te maken bij middel van lezingen en lectuur, zoals 'Terugkeer naar het leven: de gevolgen voor het leven van de bijna-doodervaring'.
Met KÜBLER-ROSS, een Zwitserse arts die sinds de jaren zestig van vorige eeuw in Noord-Amerika woonde besluiten wij deze reeks van Noord Amerika. Zij verrichtte baanbrekend werk op het gebied van stervensbegeleiding. Tijdens haar contacten kwam zij regelmatig in aanraking met patiënten die een BDE beleefd hebben. Dit nog vóór publicatie van Raymond Moody's boek. Zij aarzelt echter om erover te schrijven omdat zij vreest dat deze ervaringen volledig weggehoond zouden worden zonder wetenschappelijke fundering. Omdat deze ervaringen een belangrijke plaats innemen in haar boek vermelden wij dat hier ook, namelijk: 'Over de dood en het leven daarna'.
In Nederland start in 1989 het lange termijn onderzoek onder leiding van de psychologe INGRID ELFFERICH en cardioloog PIM VAN LOMMEL. Dit onderzoek wordt wereldberoemd ingevolge een publicatie van Pim Van Lommel in het gerenommeerd tijdschrift 'The Lancet'. Tenslotte verschijnt in 2007 zijn boek: 'Eindeloos bewustzijn, een wetenschappelijke visie op de bijna-doodervaring'. Dit boek verduidelijkt het toenemend besef dat de BDE een aanwijzing is van een persoonsbewustzijn dat los van het fysieke functioneert.
Tenslotte vermelden wij het onderzoek uitgevoerd door ANJA OPDEBEECK in de Vlaamse regio op het einde van vorige eeuw. Zij promoveerde tot doctor in de criminologie met een proefschrift over BDE. Haar bevindingen beschrijft zij in het boek: "Bijna dood". Dit boek blijft actueel door zijn degelijkheid en volledigheid. Aan dit initiatief hebben velen uit onze regio hun medewerking verleend en niet het minst de leden van het toenmalig bestuur van vzw Limen.
Hiermee sluiten wij dit overzicht af. Genoemde boeken vindt U terug in onze rubriek "Bibliografie". De werken die niet meer te koop zijn, vindt u wel terug in de grotere bibliotheken.
